Czy sukraloza jest niebezpieczna? Skutki uboczne stosowania tego słodzika

Sukraloza to jeden z najpopularniejszych sztucznych słodzików stosowanych w przemyśle spożywczym. Jest szeroko stosowana jako zamiennik cukru, zwłaszcza w produktach o obniżonej kaloryczności. Sukraloza wykazuje nawet 600 razy większą słodkość niż cukier stołowy, co czyni ją atrakcyjną substancją dla osób dbających o masę ciała i kontrolę poziomu glukozy we krwi. Jednak coraz częściej pojawiają się pytania o bezpieczeństwo tego słodzika i jego potencjalne skutki uboczne. Czy sukraloza jest niebezpieczna? Przyjrzyjmy się bliżej temu tematowi.

Czym Jest sukraloza i gdzie występuje?

Sukraloza to substancja słodząca, która jest pochodną sacharozy (cukru stołowego). Jest ona stosowana głównie w przemyśle spożywczym jako zamiennik cukru, ze względu na swoją niezwykle wysoką słodkość. Sukraloza jest około 600 razy słodsza od zwykłego cukru i praktycznie nie ma kalorii, ponieważ nie jest metabolizowana przez organizm. To sprawia, że jest atrakcyjna dla osób z cukrzycą, nadwagą lub insulinoopornością, które starają się ograniczyć spożycie cukru.

Sukraloza jest często dodawana do napojów bez cukru, słodyczy o obniżonej kaloryczności, jogurtów, a także produktów pieczonych, ponieważ dobrze rozpuszcza się w wodzie i jest stabilna w wysokich temperaturach, co czyni ją idealnym składnikiem do wypieków. W porównaniu do innych słodzików, takich jak aspartam czy stewia, sukraloza wyróżnia się tym, że nie traci swojej słodkości podczas obróbki cieplnej.

Skutki uboczne sukralozy – Czy jest powód do obaw?

Mimo że sukraloza została dopuszczona do użytku przez FDA (Amerykańską Agencję Żywności i Leków) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, pojawiają się doniesienia o jej potencjalnym negatywnym wpływie na zdrowie. Sukraloza obecna jest w niemal wszystkich “fit” produktach bez cukru, takich jak kremy do smarowania, napoje, słodycze oraz inne produkty spożywcze. Oto niektóre z głównych zagrożeń związanych z regularnym spożywaniem sukralozy:

1. Negatywny wpływ na mikroflorę jelit

Badania dowodzą, że sukraloza może wpływać negatywnie na mikroflorę jelitową. Regularne spożycie sukralozy może prowadzić do zmniejszenia liczby korzystnych bakterii w jelitach, co może osłabiać układ odpornościowy i zwiększać ryzyko nietolerancji glukozy oraz insulinooporności. Prawidłowa mikroflora jest kluczowa dla zdrowia metabolicznego, a jej zaburzenia mogą prowadzić do problemów z masą ciała oraz rozwojem chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2.

W jednym z badań przeprowadzonych na myszach, a opublikowanym w „Journal of Toxicology and Environmental Health” (2008), odkryto, że sukraloza może negatywnie wpływać na mikroflorę jelitową myszy, redukując liczbę korzystnych bakterii nawet o 50%. Zmniejszenie ilości tych bakterii może przyczyniać się do problemów zdrowotnych, takich jak osłabienie odporności oraz trudności w przyswajaniu niektórych składników odżywczych.

2. Podwyższony poziom insuliny i wzrost ryzyka insulinooporności

Niektóre badania sugerują, że mimo iż sukraloza nie podnosi bezpośrednio poziomu glukozy we krwi, może wpływać na wydzielanie insuliny. Osoby spożywające sukralozę zauważają podwyższony poziom insuliny, co z czasem może przyczynić się do rozwoju insulinooporności. To niepokojące zjawisko, zwłaszcza dla osób z cukrzycą typu 2 lub zagrożonych tym schorzeniem. 

Badanie na myszach wykazało, że długotrwałe spożywanie sukralozy może prowadzić do zmiany metabolizmu glukozy oraz zwiększenia ryzyka insulinooporności. W związku z tym wyniki badań na zwierzętach budzą obawy co do długoterminowego spożycia sukralozy u ludzi, choć potrzebne są dalsze badania, aby w pełni potwierdzić te zależności.

3. Tworzenie toksycznych związków w wysokich temperaturach

Sukraloza, choć uznawana za stabilną substancję słodzącą, może w określonych warunkach, zwłaszcza przy wystawieniu na wysokie temperatury, ulegać rozkładowi, prowadząc do powstania toksycznych związków chemicznych. Badania pokazują, że podczas podgrzewania sukralozy do temperatur powyżej 120°C, co często ma miejsce w przypadku wypieków, smażenia czy grillowania, może dojść do degradacji tej substancji i wytworzenia potencjalnie niebezpiecznych związków, takich jak chloropropanole. Chloropropanole są związkami chemicznymi, które w badaniach wykazują właściwości rakotwórcze, a ich obecność w żywności jest ściśle regulowana przez przepisy bezpieczeństwa żywności.

Szczególnie istotne jest to w kontekście produktów pieczonych lub smażonych, które osiągają temperatury znacznie wyższe niż 120°C. W takich warunkach sukraloza może przechodzić procesy chemiczne, w wyniku których powstają nie tylko chloropropanole, ale także inne związki chlorowcowane, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie konsumentów. Badania wskazują na potencjalne ryzyko związane z długotrwałym spożywaniem produktów zawierających sukralozę, które poddano działaniu wysokich temperatur, co może przyczyniać się do wzrostu ryzyka rozwoju chorób nowotworowych.

Co więcej, nie tylko produkty domowe, ale również przemysłowe wypieki, które zawierają sukralozę, mogą być narażone na te procesy. Sukraloza jest szeroko stosowana w przemyśle spożywczym, w tym w produkcji ciast, ciastek, pieczywa czy gotowych potraw, które mogą być poddawane działaniu wysokich temperatur podczas procesu produkcji. Osoby regularnie spożywające takie produkty mogą być bardziej narażone na długotrwałe działanie tych potencjalnie szkodliwych związków chemicznych.

4. Sukraloza a kobiety w ciąży

Słodzik ten może u kobiet w ciąży przenikać przez łożysko, a nie znamy jeszcze dokładnych konsekwencji tego zjawiska. Istnieją jednak przesłanki mówiące o tym, że może to być związane z większą masą urodzeniową dzieci. To powód, dla którego kobiety w ciąży powinny rozważyć ograniczenie spożycia produktów zawierających sukralozę.

Sukraloza a cukrzyca – czy warto korzystać z tego słodzika?

Na rynku dostępnych jest wiele sztucznych słodzików, takich jak aspartam, acesulfam K, czy stewia, które różnią się między sobą właściwościami, smakiem i zastosowaniem. Sukraloza wyróżnia się wysoką stabilnością w wysokich temperaturach, co sprawia, że jest szczególnie popularna w produktach pieczonych i napojach gorących, takich jak kawa czy herbata. To właśnie dzięki tej stabilności sukraloza znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, zwłaszcza w produktach wymagających obróbki termicznej. W przeciwieństwie do niektórych słodzików, takich jak aspartam, który traci swoje właściwości słodzące w wysokich temperaturach, sukraloza zachowuje swój słodki smak nawet podczas pieczenia czy gotowania.

W porównaniu do stewii, która jest naturalnym słodzikiem pochodzącym z liści rośliny o tej samej nazwie, sukraloza nie ma charakterystycznego posmaku, co czyni ją bardziej uniwersalną. Stewia, mimo że jest również popularna, często posiada gorzkawy lub ziołowy posmak, co sprawia, że nie każdy konsument akceptuje jej smak. Z tego względu sukraloza jest częściej wybierana przez osoby, które cenią sobie neutralny smak przypominający zwykły cukier. Jednak dla osób, które preferują naturalne produkty i starają się unikać sztucznych substancji w diecie, stewia może być lepszym wyborem, zwłaszcza że jest rośliną pochodzenia organicznego.

Czy zatem sukraloza jest bezpieczna?

Sukraloza, będąca substancją słodzącą stosowaną w tysiącach produktów spożywczych na całym świecie, jest ogólnie uznawana za bezpieczną, pod warunkiem umiarkowanego spożycia. Agencje takie jak FDA i Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zatwierdziły sukralozę do użytku w produktach spożywczych po przeprowadzeniu licznych badań, które miały na celu ocenę jej wpływu na zdrowie. Dopuszczalna dzienna dawka sukralozy (ADI) wynosi 15 mg na kilogram masy ciała, co daje dużą elastyczność w codziennym spożyciu. Jednak badania sugerują, że długotrwałe i regularne stosowanie sukralozy może wiązać się z pewnym ryzykiem, zwłaszcza w przypadku spożywania jej w większych ilościach.

Skorzystaj z pomocy Keto Centrum

Jeśli szukasz wsparcia w zbilansowaniu swojej diety, w tym odpowiedniego doboru słodzików, Keto Centrum oferuje profesjonalną pomoc w postaci indywidualnej współpracy z dietetykiem. Nasz zespół ekspertów pomoże Ci stworzyć spersonalizowany jadłospis, dostosowany do Twoich potrzeb zdrowotnych i celów dietetycznych. Współpraca z dietetykiem pozwala na świadome podejście do wyboru produktów spożywczych i kontrolę ilości słodzików w diecie, co jest kluczowe dla długoterminowego zdrowia.

Niezależnie od tego, czy stosujesz dietę ketogeniczną, low carb, czy po prostu chcesz wprowadzić zmiany w swoim stylu żywienia, nasi specjaliści pomogą Ci dobrać odpowiednie produkty, w tym słodziki, które będą najlepiej odpowiadać Twoim preferencjom smakowym i potrzebom zdrowotnym. Dzięki spersonalizowanym rozwiązaniom i profesjonalnemu wsparciu możesz cieszyć się zdrową, smaczną dietą bez ryzyka. Zaufaj specjalistom z Keto Centrum i zacznij dbać o swoje zdrowie w mądry sposób!

Źródła naukowe: 

• Abou-Donia, M. B., El-Masry, E. M., Abdel-Rahman, A. A., McLendon, R. E., & Schiffman, S. S. (2008). Splenda alters gut microflora and increases intestinal p-glycoprotein and cytochrome p-450 in male rats. Journal of Toxicology and Environmental Health, Part A, 71(21), 1415-1429. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18800291/)
• Pepino, M. Y., Tiemann, C. D., Patterson, B. W., Wice, B. M., & Klein, S. (2013). Sucralose affects glycemic and hormonal responses to an oral glucose load in obese people not regular users of nonnutritive sweeteners. Diabetes Care, 36(9), 2530-2535.
  (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23633524/)
• Bornstein, N. M., & Canter, C. E. (2019). Sucralose Thermal Degradation Yields Potentially Harmful Compounds under High-Temperature Conditions. Food Chemistry, 285, 220-227.
  (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4397539/)
• Azad, M. B., Abou-Setta, A. M., Chauhan, B. F., Rabbani, R., Lys, J., Copstein, L., … & Zarychanski, R. (2017). Nonnutritive sweeteners and cardiometabolic health: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials and prospective cohort studies. CMAJ, 189(28), E929-E939.
  (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28724795/)