Zdecydowanie częściej mówi się o odwodnieniu niż o zatrzymywaniu wody w organizmie. Choć to odwodnienie jest istotnym zagrożeniem dla zdrowia, nadmiar wody w organizmie również może prowadzić do dolegliwości, takich jak dyskomfort i obrzęki. Jakie objawy powinny wzbudzać niepokój? Jak pozbyć się nadmiaru wody i poczuć się lepiej? W tym artykule dowiesz się, jakie zmiany w stylu życia i diecie mogą przynieść ulgę oraz jak dbać o równowagę wodną w organizmie.
Objawy i skutki nadmiaru wody w organizmie
Zatrzymywanie, czyli retencja wody w organizmie daje dość uciążliwe symptomy, które jednak nie zawsze są łatwe do rozpoznania. Mogą pojawić się objawy nadmiaru wody w organizmie, takie jak:
- Szybki przyrost masy ciała,
- Obrzęki (szczególnie stóp, dłoni, twarzy),
- Uczucie ciężkości,
- Szybkie męczenie,
- Osłabienie,
- Problemy z koncentracją,
- Wzrost ciśnienia tętniczego,
- W poważnych przypadkach: duszności, drgawki, śpiączka.
Dla naszego zdrowia ważne jest zachowanie równowagi i odpowiedniej ilości wody w organizmie. Zarówno niedobór wody, jak i jej nadmiar jest niekorzystny. Przewodnienie może prowadzić do takich problemów, jak:
- Bolesne obrzęki,
- Biegunka,
- Brak energii, duże zmęczenie,
- Niedobory elektrolitów,
- Nadmierne obciążenie układu krążenia, wątroby, nerek, układu oddechowego.
Bardzo dużo mówi się na temat picia wody i nawadniania: nie można tutaj jednak uznać, że im więcej, tym lepiej. Normy żywienia wskazują, że mężczyźni powinni pić 2,5 litra wody dziennie, a kobiety – 2 litry wody dziennie. Co ciekawe, wliczają się tutaj nie tylko wypite płyny, ale też woda zawarta w posiłkach, owocach itp.
Oczywiście, aktywność fizyczna czy wysoka temperatura zwiększają zapotrzebowanie na płyny. Nie oznacza to jednak, że wodę powinno się pić bez limitu. Wciąż aktualne pozostaje twierdzenie Paracelsusa: Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja jest trucizną. Wypite w krótkim czasie 6-7 litrów wody może doprowadzić nawet do śmierci. To oczywiście skrajności, ale warto pamiętać o umiarze.
Jeśli mimo picia dużej ilości wody, wciąż czujesz pragnienie, to sięganie po kolejną szklankę nie rozwiąże problemu. W takiej sytuacji warto pomyśleć o uzupełnieniu elektrolitów, ponieważ to prawdopodobnie tutaj leży problem. Jeśli nic nie pomaga i wciąż czujesz pragnienie, to już sygnał, żeby udać się do lekarza, bo możesz mieć problemy z poziomem glukozy we krwi.
Przyczyny zatrzymywania wody w organizmie
Przyczyny nadmiaru wody w organizmie mogą być bardzo różne, od banalnych, po poważne choroby. Bardzo często do stanu nadmiaru wody w organizmie prowadzą przyczyny, które łatwo usunąć, takie jak:
- Gwałtowne zmiany diety,
- Długotrwałe przebywanie w jednej pozycji,
- Siedzący tryb życia,
- Nadmiar sodu w diecie,
- Alkohol,
- U kobiet: wahania hormonów w drugiej fazie cyklu, w ostatnich dniach przed rozpoczęciem miesiączki,
- Sezon letni, upały,
- Zbyt duże spożycie wody (przy niedoborze elektrolitów w diecie).
W zdecydowanie rzadszych przypadkach do zatrzymywania się wody w organizmie prowadzą przyjmowane leki lub poważne choroby. Należą do nich:
- Choroby nerek,
- Choroby układu krążenia (niewydolność serca),
- Choroby wątroby,
- Zaburzenia hormonalne (np. choroba Cushinga, nadczynność kory nadnerczy),
- Leki: glukokortykosteroidy, pochodne sulfonylomocznika, karbamazepin (amizepin), amitryptylina, tioridazyna, cyklofosfamid, winkrystyna.
Nie oznacza to, że trzeba panikować, jeśli pojawia się nadmiar wody w organizmie – przyczyny zazwyczaj są błahe i wystarczająca jest zmiana trybu życia. Jeśli to nie pomaga, można podejrzewać, że problemem nie jest jedynie nadmiar wody, dlatego warto wybrać się do lekarza.
Przyczyny nadmiaru wody w organizmie – rodzaje przewodnienia
Mogą pojawiać się różne postaci zatrzymywania wody w organizmie – objawy różnią się, tak samo jak przyczyny. Jednym z problemów może być przewodnienie izotoniczne, wynikające ze zbyt dużej ilości sodu w organizmie, przez co dochodzi do zatrzymywania sodu i wody w ciele.
Pojawić może się też przewodnienie hipotoniczne, które objawia się obrzękami. Może wynikać z takich przyczyn, jak podawanie zbyt dużej ilości wody, ale zazwyczaj występuje u osób z niewydolnością nerek.
W codziennym życiu najmniejsze jest ryzyko, że pojawi się u Ciebie przewodnienie hipertoniczne. Taki problem pojawia się u osób, które przyjmowały nadmiar płynów hipertonicznych (przykład rozbitków pijących wodę morską). Dochodzi wtedy do nadmiaru sodu i zatrzymania wody w organizmie.
Jak pozbyć się nadmiaru wody z organizmu?
W reklamach często możemy natknąć się na tabletki na nadmiar wody, ale tak naprawdę zazwyczaj wystarczające jest wprowadzenie zmian w stylu życia. Po pierwsze, warto przyjrzeć się ilości płynów, które przyjmujesz w ciągu dnia. Paradoksalnie również za mała ilość płynów może być przyczyną zatrzymania wody. Upewnij się więc, że pijesz ok. 2 litrów. Warto zrezygnować (lub przynajmniej ograniczyć) alkohol, który sprzyja retencji płynów.
Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza ćwiczenia aerobowe, pomaga poprawić krążenie i redukować obrzęki. Warto rozważyć np. bieganie, pływanie, marsze, jazdę na rowerze.
W przypadku gdy zatrzymywanie wody wynika z problemów zdrowotnych i zmiana stylu życia nie wystarcza, żeby usunąć nadmiar wody z organizmu, konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Dieta na zatrzymywanie wody – co jeść, aby pozbyć się wody z organizmu?
Nie ma oczywiście jednego produktu i złotego środka, który spowoduje usuwanie nadmiaru wody. Oczywiście znaczenie mają płyny, ponieważ zarówno nadmiar, jak i niedobór może prowadzić do gromadzenia się wody. Warto pić przede wszystkim wodę (ok. 2-2,5 litra) oraz unikać napojów zawierających kofeinę i cukier.
Oprócz tego niektóre produkty mogą wspomagać usuwanie wody z organizmu, ponieważ działają jako naturalne diuretyki, czyli substancje zwiększające wydzielanie moczu. Mam tutaj na myśli np. zioła i przyprawy (pietruszka, koper włoski, imbir).
Warto także sięgnąć po produkty bogate w potas, takie jak banany, awokado, produkty mleczne, pomidory, kakao), które pomagają w utrzymaniu prawidłowej równowagi elektrolitowej organizmu.
Zaburzenie równowagi może powodować magazynowanie wody w tkankach. Prowadzi do tego np. spożywanie za dużej ilości sodu przy niewielkiej ilości potasu. Warto więc się zastanowić, czy nie sięgasz po nadmiar soli, czy gotowych potraw, w których znajduje się mnóstwo sodu.
Jak zapobiegać nadmiarom wody w organizmie?
Oczywiście lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego na co dzień warto dbać, aby poziom wody w organizmie był prawidłowy. Najczęstsze przyczyny, dlaczego Twoje ciało zaczyna gromadzić wodę, można wykluczyć, stosując się do kilku wskazówek.
- Pij regularnie: zamiast wypijać kilka szklanek wody na raz, popijaj ją małymi łykami przez cały dzień. W ten sposób unikniesz odwodnienia organizmu, a jednocześnie obciążania nerek zbyt dużą ilością wody jednocześnie.
- Zachowaj aktywność: siedzący tryb życia sprzyja retencji płynów w organizmie. Ćwicz przynajmniej kilka razy w tygodniu, czasami zrezygnuj z windy czy samochodu. Już takie małe zmiany mogą pomóc w walce z obrzękami.
- Uważaj z alkoholem: jeśli już pijesz, pamiętaj później, aby się nawodnić. Najlepiej oczywiście pić jak najmniej alkoholu.
- Kontroluj sól: sód również jest niezbędny dla naszego organizmu, ale jeśli pojawiają się obrzęki, może to oznaczać, że jesz go za dużo. Nie chodzi tutaj nie tylko o solenie, ale też sery, wędliny czy słone przekąski.
- Unikaj cukru: cukier nie tylko może prowadzić do nadwagi, insulinooporności i innych problemów, ale też bywa przyczyną zatrzymania wody w organizmie. Im mniej słodzenia i słodyczy, tym lepiej.
- Jedz warzywa i owoce: tak, wiem, że to poleca się przy każdej okazji. Ale nie tylko zawierają one wodę, ale też składniki mineralne, które pomagają zachować równowagę w organizmie.
- Zadbaj o potas: możesz nie tylko włączyć do diety więcej nabiału czy pomidorów i awokado, ale też wysoko przyswajalny potas w kapsułkach.
- Wypróbuj zioła: jeśli dochodzi do zatrzymania wody, warto też wypróbować naturalne rozwiązania, takie jak pietruszka, pokrzywa, skrzyp polny, mniszek lekarski, hibiskus czy koper włoski.
- Zadbaj o wypoczynek: może to wydawać się banalne, ale nawet stres i brak snu mogą prowadzić do zmian hormonalnych (zwiększonego wydzielania kortyzolu, nazywanego hormonem stresu oraz hormonu antydiuretycznego).
To proste sposoby, ale picie minimum 2 litrów wody (jednak nie więcej niż 3 litrów, szczególnie w krótkim czasie!) oraz prowadzenie zdrowego stylu życia mogą zniwelować zatrzymywanie wody w organizmie.
Kiedy udać się do lekarza? Objawy, które mogą wymagać konsultacji
W zdecydowanej większości przypadków zmiana stylu życia pozwala wyeliminować czynnik, który powoduje zatrzymywanie wody w organizmie. Jeśli jednak mimo diety i aktywności fizycznej wciąż coś powoduje obrzęki, warto zgłosić się do lekarza.
Z profesjonalnej pomocy przy retencji wody należy skorzystać również, jeśli pojawiają się trudności w oddychaniu, bóle w klatce piersiowej, zmniejszenie ilości wydalanego moczu oraz coraz mniejsza zdolność do wysiłku fizycznego. W takich przypadkach niezbędne jest przeprowadzenie specjalistycznych badań diagnostycznych i wdrożenie odpowiedniego leczenia pod nadzorem lekarza, aby zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym.
Naturalne metody na pozbycie się nadmiaru wody z organizmu
Wiesz już, jak pozbyć się nadmiaru wody oraz jakie symptomy wskazują, że pojawia się u Ciebie taki problem. W pierwszej kolejności zawsze warto wypróbować takie rozwiązania, jak sport, dieta czy zioła. Jeśli mimo wszystko nie możesz uporać się z problemem nadmiernego gromadzenia wody, wtedy warto skontaktować się z lekarzem.
Źródła
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.19.1.2.
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/sport/107981,gospodarka-wodno-elektrolitowa-organizmu-profilaktyka-odwodnienia-i-strategie-prawidlowego-nawadniania-sportowcow
- https://journals.viamedica.pl/renal_disease_and_transplant/article/download/18591/14615
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/lista/77176,produkty-bogate-w-potas-tabela-lista-potraw-bogatych-w-potas
